દામિની એપ એ એક મફત મોબાઇલ આધારિત એપ્લિકેશન છે જે લોકોને વીજળીના પડવા વિશે અગાઉથી ચેતવણી આપે છે અને વીજળી ના કારણે લોકોને મૃત્યુ પામતા અટકાવી શકે છે.
વાતાવરણમાં વધતા તાપમાન અને વાયુ પ્રદૂષણને કારણે ભારતમાં દર વર્ષે વીજળી પડવાની ઘટનાઓમાં વધારો થવાની સંભાવના છે, ઝડપી શહેરીકરણ, વાતાવરણમાં એરોસોલ કણો અને વૃક્ષોના આવરણની ખોટ વીજળી માટે અનુકૂળ પરિસ્થિતિઓ બનાવે છે.
દામિની યૂઝર્સને તેમના લોકેશનના આધારે વીજળી અંગે વહેલી ચેતવણી આપે છે. આ એપ GPS નોટિફિકેશન મોકલીને વપરાશકારોને એલર્ટ કરે છે. દામિની વીજળી એપ યૂઝર્સને લગભગ 30 થી 45 મિનિટ પહેલા જ વીજળી વિશે ચેતવણી આપે છે.
જેમણે દામિની એપ લોન્ચ કરી હતી
દામિની વીજળી એપ આઈઆઈટીએમ- ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટ્રોપિકલ મીટીરોલોજી અને ઈએસએસઓ- અર્થ સિસ્ટમ સાયન્સ ઓર્ગેનાઈઝેશન દ્વારા લોંચ કરવામાં આવી હતી , જે પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલય હેઠળ છે.
આ વીજળી એપ વિજય ભાટકર, પ્રખ્યાત વૈજ્ઞાનિક અને નાલંદા યુનિવર્સિટીના ચાન્સેલર દ્વારા પુણેમાં IITM ખાતે 57માં સ્થાપના દિવસની ઉજવણીના અવસર પર લોન્ચ કરવામાં આવી હતી.આઈઆઈટીએમને આ એપ વિકસાવવામાં બે મહિના લાગ્યા અને તેઓએ તેને સંબંધિત રાજ્ય સરકારને સોંપી દીધી. વૈજ્ઞાનિકોના મતે, આ એપ વધુ અસરકારક રહેશે જ્યારે વિવિધ જિલ્લાઓ અને રાજ્યોની ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ ટીમો એપ વિશે જાગૃતિ ફેલાવવામાં વ્યસ્ત રહેશે જેથી લોકો એપનું મહત્વ જાણશે અને વીજળીથી પોતાને બચાવવા માટે એપનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કરશે.
દામિની કેવી રીતે કામ કરે છે ?
દામિની લાઈટનિંગ એલર્ટ એપ્લિકેશન વપરાશકર્તાને તેમના સ્થાનના આધારે વીજળી વિશે ચેતવણી આપવા માટે રચાયેલ છે. વપરાશકર્તાઓ એપ્લિકેશનના નકશા પર 5 મિનિટથી 15 મિનિટની અંદર થયેલી વીજળી પણ જોઈ શકે છે.
પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રી હેઠળ પુણેની સ્વાયત્ત સંસ્થા IITM એ દેશભરના વિવિધ રાજ્યોમાં લગભગ 48 સેન્સર સાથે લાઈટનિંગ લોકેશન નેટવર્ક સ્થાપિત કર્યું છે અને જે IITM પુણે ખાતે કેન્દ્રીય પ્રક્રિયા એકમ સાથે જોડાયેલા છે.
48 સેન્સર મોટે ભાગે હિમાલયની તળેટીમાં અને ઉત્તર-પૂર્વીય રાજ્યોમાં સ્થાપિત કરવામાં આવે છે જે સામાન્ય રીતે વીજળીના ઝટકા અનુભવે છે. આ નેટવર્ક વિવિધ વિસ્તારોમાં લગાવેલા સેન્સરની મદદથી વીજળીના ઝટકા અને વાવાઝોડાના માર્ગો વિશે ચોક્કસ માહિતી પ્રદાન કરે છે.
આ એપ લાઈટનિંગને ટ્રેક કરે છે અને એપ યુઝર્સને વર્તમાન લાઈટનિંગ સ્ટ્રાઈક લોકેશન્સ અને યુઝરના લગભગ 35 થી 40 ચોરસ કિમીના અંતરે આવનાર લાઈટનિંગ સ્ટ્રાઈક લોકેશનની ચોક્કસ માહિતી પૂરી પાડે છે.
આ લાઈટનિંગ યુઝર્સને લાઈટનિંગ સ્ટ્રાઈક વિશે સામાન્ય માહિતી પણ આપે છે અને લાઈટનિંગ સ્ટ્રાઈક દરમિયાન જે સાવચેતી રાખવી જોઈએ તેની યાદી પણ આપે છે. અત્યારે એપ હિન્દી અને અંગ્રેજી એમ બે ભાષાઓમાં જ ચેતવણી સંદેશ મોકલી શકે છે. એવું કહેવાય છે કે પછીથી તેમાં વધુ ભાષાઓ ઉમેરવામાં આવશે.
દામિની અને તેના ફાયદા વિશે વધુ
વીજળી પડવી એ આપણા દેશની મુખ્ય સમસ્યાઓ પૈકીની એક છે. તે આપણા દેશમાં સૌથી વધુ જાનહાનિ છે. દર વર્ષે લગભગ 2,500 લોકો વીજળી પડવાને કારણે પોતાનો જીવ ગુમાવે છે. સત્તાવાર માહિતી અનુસાર વર્ષ 1967 થી 2019 વચ્ચે વીજળી પડવાથી આપણા દેશમાં 100,000 થી વધુ લોકો માર્યા ગયા હતા. દામિની એપને વીજળી પડતી વખતે લોકોની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા માટે વિકસાવવામાં આવી છે. આ એપ તેમને વીજળી પડવાની ચેતવણીઓ મોકલીને મૃત્યુને રોકવામાં મદદ કરી શકે છે.
વીજળીના ઝટકાથી પોતાને બચાવવા માટે તમે તમારા ફોનમાં એપ ડાઉનલોડ કરી શકો છો. આ એક ફ્રી એપ છે જે ગૂગલ એપ સ્ટોર પરથી ડાઉનલોડ કરી શકાય છે. એપનું નામ છે દામિનીઃ લાઈટનિંગ એલર્ટ , એપનું કદ 3.1M છે અને આને 4.2 અને તેનાથી ઉપરના વર્ઝન પર ચાલતા કોઈપણ એન્ડ્રોઇડ ડિવાઇસ પર ઇન્સ્ટોલ કરી શકાય છે.