ખેડૂત મહેશભાઈ ચૌધરીની પ્રાકૃતિક ખેતી: થરાદના ખેડૂત દ્વારા પ્રાકૃતિક ખેતીથી વધારેલી આવક અને સફળતા
થરાદ તાલુકાના કોચલા ગામના મહેશભાઈ લક્ષ્મણભાઈ ચૌધરીએ જીવનમાં અભ્યાસ અને ખેતી બંને સાથે સાથે ચાલવાનું નક્કી કર્યું. બાપ-દાદાની ખેતી અને પશુપાલન સાથે જોડાયેલા મહેશભાઈએ એમબીએ સુધીનો અભ્યાસ કરીને પ્રાકૃતિક ખેતીમાં પોતાનું વ્યવસાય શરૂ કર્યું અને આજે તેઓ આ ક્ષેત્રમાં સક્ષમ અને સફળ ખેડૂત તરીકે જાણીતા છે.
મહેશભાઈનો પ્રારંભિક સફર અને ખેતી પ્રત્યેની જિજ્ઞાસા
છોકરાપણાથી મહેશભાઈ પિતાની સાથે ખેતી કામમાં મદદ કરતા હતા અને ખેડૂતની મુશ્કેલીઓને નજીકથી જોઈ શીખ્યા હતા. તેમ છતાં, ઓછી આવક અને ખેડતમાં કઠિનાઈઓને કારણે તેઓ ખેતીમાં વધુ ઉત્પાદન અને આવક કેવી રીતે લઈ શકાય તેની શોધમાં મહારાષ્ટ્ર સુધીના પ્રવાસ પર ગયા. ત્યાંથી તેઓને ડીપ ઇરીગેશન અને ટેકનોલોજી વડે ખેતીમાં પાણી બચત અને ઉપજ વધારવાની જટિલ રીતો સમજાઈ.
પ્રાકૃતિક ખેતી તરફ ડગલુ
સાદી ખેતીથી સંતોષ ન થતા મહેશભાઈએ 2014માં દાડમના બાગાયતનો પ્રારંભ કર્યો. આ પ્રક્રિયામાં થરાદથી લઈને રાજસ્થાનના જેસલમેર સુધી પંચસો હેક્ટર વિસ્તારમાં દાડમના લાખો રોપા વાવેલા. ડાયાલીસીસની સારવાર થતી તબિયતને કારણે તેમણે આ કાર્ય છોડવું પડ્યું.
આત્મા પ્રોજેક્ટ અને સબસીડીનો લાભ
પછી મહેશભાઈએ સાત એકર જમીન ખરીદી પ્રાકૃતિક ખેતી શરૂ કરી અને ગુજરાત સરકારની આત્મા પ્રોજેક્ટ દ્વારા જીવામૃત, વાપ્સા, બીજામૃત જેવી પદ્ધતિઓનું માર્ગદર્શન લીધું. તેઓએ સબસીડી મેળવી અને મિક્સ ખેતી સાથે શાકભાજી અને બાજરીનું વાવેતર કરવાનું શરૂ કર્યું. ત્રણ મહિનામાં એક લાખ રૂપિયાની પેદાશ સાથે આ વ્યવસાયમાં વધુ વૃદ્ધિ થઇ.
પ્રેરણા અને વિસ્તાર
જિલ્લા સ્તરે ખેડૂત મીટીંગ અને પ્રેરણા પ્રવાસ દ્વારા મહેશભાઈએ અનેક ખેડૂતોને પ્રાકૃતિક ખેતી અપનાવવા પ્રેરણા આપી. આજે તેઓના સહકારથી ૫૩ ખેડૂતોનું જૂથ પ્રાકૃતિક ખેતી અને પશુપાલનથી સારી આવક મેળવી રહ્યા છે. સરકારી સબસીડીઓ અને આત્મા પ્રોજેક્ટ દ્વારા ટેકનિકલ અને આર્થિક સહાય મળી રહી છે.
ખેડૂત મહેશભાઈનો સંદેશ
મહેશભાઈ ચૌધરીએ ખેડૂતોને કહ્યું કે, “ખેડૂતોએ સાબિત કરી બતાવ્યું છે કે પ્રાકૃતિક ખેતી અને પશુપાલન દ્વારા પણ સારી આવક મેળવી શકાય છે. પ્રાકૃતિક રીતે ઉગાડેલા અનાજ અને ફળો આરોગ્ય માટે ફાયદાકારક છે અને બિમારીઓથી બચાવે છે.”
મહેશભાઈ ચૌધરીની સફળતા આદર્શ છે જે દર્શાવે છે કે ખેતીમાં આધુનિક ટેકનોલોજી અને પ્રાકૃતિક પદ્ધતિઓને અપનાવીને ઓછા ખર્ચે વધુ આવક મેળવી શકાય છે. તેમનું આ ઉદાહરણ થરાદના તમામ ખેડુતો માટે પ્રેરણારૂપ છે કે કેવી રીતે પરંપરાગત ખેતીમાં સુધારો કરી સંવર્ધન શક્ય છે.